Mousso-di-flouristo
Hylocomiadelphus triquetrus
Hylocomiaceae
Noms en français : Ébouriffe triangulaire, Mousse des jardiniers.
Descripcioun :Aquelo grando mousso pluroucarpo i cambo dreissado fai de gràndi tepo o de gròssi mato sus lou sòu. Trachis dins li relarg umide e fres souto li faiard o àutris aubre. Li fueio soun grando (4,5 x 3 mm), gaire plegado, jaunasso quouro seco, dentado au bout emé uno costo doublo sus la mita de la fueio. Au microuscope se vèson de celulo emé de pichot trau coume pourta pèr de tube (fueio prourado). Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco.
Usanço :Se pòu engana emé Eurynchium striatum qu'a qu'uno souleto rufo e de fueio forço mai plegado.Usanço : aquelo mousso es acampado pèr li flouristo, pèr acò es marcado sus listo roujo.
Port : Pluroucarpo
Taio : 15 à 20 cm
Fueio : 3,2 à 5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hylocomiadelphus
Famiho : Hylocomiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 1,5 à 5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 500 à 2000 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Sòu
- Roco
- Ribas
- Pelouso
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Hylocomiadelphus triquetrus (Hedw.) Ochyra & Stebel, 2008
(= Hylocomium triquetrum (Hedw.) Schimp., 1852 = Rhytidiadelphus triquetrus (Hedw.) Warnst., 1906 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753